Om oplossingen te verkrijgen is het belangrijk om met beleidsmakers in gesprek te kunnen gaan. Een miscommunicatie indertijd vanuit het kabinet Demir in het dossier Silvamo was de aanleiding om op gesprek uitgenodigd te worden.
Aan tafel zaten: een delegatie uit Ronse (vervuiling textielindustrie), Kruisem en Kortemark (stortplaatsen), Stabroek (verbrandingsoven Indaver) en een delegatie van Climaxi die de actiegroepen samenbracht en ondersteunt.
De gehele problematiek werd nog eens geschetst en we maakten duidelijk wat ons verhindert als betrokken inwoners in onze strijd voor een beter en gezonder leefmilieu. We toonden aan waar de rol van de overheid anders en beter moet. Samen met Climaxi gaven we onze eisen af voor een breder PFAS bloedonderzoek langs vervuilingshaarden en duidelijk plan voor de sanering.
De inzet van het afgelopen jaar is niet voor niets geweest. Het kabinet geeft toe dat het huidig beleid te veel op Antwerpen gefocust is en meer aandacht nodig is voor andere vervuilingshaarden. Ronse, Kruisem, maar ook Kortemark en andere hotspots verdienen meer aandacht. Dat zal ook opgenomen worden in het beleid. Voorts beseft men op het kabinet dat er ook meer aandacht nodig is voor de gevolgen van verontreiniging in landelijke gebieden. Voor een actiegroep als die van Leefbaar Groot Kortemark is dat een overwinning.
Daarnaast is er een opening om bebouwing op stortplaatsen aan banden te te leggen. Dat de mogelijkheid bestaat – op papier althans, in het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan – om het Silvamostort te bouwen, lijkt alvast ook niet te passen in de visie van het kabinet Demir. Met een petitie willen we het gemeentebestuur overtuigen om het ruimtelijk uitvoeringsplan te wijzigen zodat zwart op wit geschreven staat dat bebouwen onmogelijk is. Dat de Vlaamse overheid onze visie deelt, is hoe dan ook een opsteker.
Voorts beseft men op het kabinet dat er ook meer aandacht nodig is voor de gevolgen van verontreiniging in landelijke gebieden. Voor een actiegroep als die van Leefbaar Groot Kortemark is dat een overwinning.
Bewoners hebben op dit moment vaak veel te weinig informatie. Als het gaat over vervuiling wil men een open database met o.m. overtredingen lanceren en een sectorfonds dat de saneringen betaalt. Bij het kabinet is men vastberaden in de gedachte: de vervuiler moet opdraaien voor de kosten van de sanering. Als die houding ook in het beleid zal te voelen zijn, dan is de maatschappelijke winst dubbel zo groot. Enerzijds zullen ondernemingen die actief zijn in een branche met risico op verontreiniging veel voorzichtiger handelen en anderzijds zal de belastingbetaler niet meer moeten opdraaien voor de saneringskosten.
De manier waarop milieuadviesbureaus de belangen van de ondernemingen dienen, was een volgend heikel punt. Op het kabinet erkent men de scheefgroei. Er zal strenger toegezien worden op het werk van bodemsaneringsdeskundigen. De werkwijze en de opmaak van bodemonderzoeken (OBO en BBO) wordt herzien zodat er veel minder ruimte is voor doofpotscenario’s. Ook voor de Kortemarkse kwestie is dat van groot belang, zowel op korte termijn voor de ontwikkeling van de site van DOP Kortemark, maar ook op langere termijn. Het in kaart brengen van de verontreiniging door Silvamo zal niet meer gebeuren op maat van Silvamo of de grondeigenaars.
De wetenschappelijke visie van het Departement Zorg op bloedonderzoek en grondwateronderzoek heeft in Kortemark vooral voor vertraging gezorgd. Volksgezondheid is op Vlaams niveau de bevoegdheid van minister Crevits. Op het kabinet van minister Demir erkent men dat tegemoet komen aan de zorgen van omwonenden ook, los van het wetenschappelijke, een belangrijk argument kan zijn om onderzoeken uit te voeren. Dat die gedachte leeft op het kabinet van minister Demir, bevoegd voor Omgeving, is een opsteker voor de strijd tegen vervuiling in Kortemark.
De manier waarop Silvamo handelt tegenover de buurtbewoners kon op weinig begrip rekenen bij het kabinet. Het hooghouden van de schijn van transparantie, terwijl de praktijk het tegendeel bewijst: dat moet stoppen. Als men peilputten analyseert op PFAS en in het rapport staat te lezen dat onderzoek onmogelijk was omdat stalen verkeerd verpakt werden, dan mag dit aangekaart worden als een overtreding van de vergunning. Als op de omgevingscommissie relevantie informatie niet aangehaald wordt, terwijl die bij Silvamo al gekend is, dan is dat eveneens op te vatten als een overtreding. Het kabinet gaf ons de raad dit te melden bij de afdeling Handhaving.
Voor de actiecomités is het belangrijk die steun te krijgen van de Vlaamse overheid. Langs de andere kant toont dit aan dat heel wat bedrijven vrij spel krijgen als inwoners zich niet verenigen in de strijd tegen vervuiling.
We blijven het oneens over een strikt normeringskader dat gezondheid op de eerste plaats zou moeten zetten in plaats van winst en blijven opkomen voor strengere normen, actualisering van de oude Vlarem-milieuwetgeving, meer personeel op handhaving en adviserende overheidsdiensten en versnelde sanering.
De weg is nog lang, maar we zijn op het goede pad!
